Дар Саммити фарҳангии Арал, ки дар шаҳри Нукуси Ӯзбекистон баргузор шуд, Валери Фреланд, Директори иҷроияи Алянси байналмилалӣ оид ба ҳифзи мерос (ALIPH) озмуни нави лоиҳаҳоро дар ҳамкорӣ бо Санади сиёсати хориҷии Иттиҳоди Аврупо (FPI) эълон кард. Ҳадаф: Муқовимат ба хатари афзояндаи тағйирёбии иқлим ва офатҳои табиӣ ба мероси фарҳангии Осиёи Марказӣ, бахусус дар Қазоқистон, Қирғизистон, Тоҷикистон, Туркманистон ва Ӯзбекистон.
Дар баромади худ дар ҷаласаи пленарии саммити “Фарҳанг, меъморӣ ва мерос: тезонандаҳои амал оид ба тағирёбии иқлим”, ки ба он намояндаи Ӯзбекистон ва узви нави мудирияи ALIPH -мӯҳтарам Гаяне Умерова, Раиси Бунёди рушди санъат ва фарҳанги Ӯзбекистон, ҳамроҳ шуд, Фреланд имкониятҳои маблағгузории лоиҳаҳои хурд (то 30 000 доллари ИМА) ва миёна (то 200 000 доллари ИМА) пешниҳод намуд. Ин грантҳо ташаббусҳои мушаххаси маҳаллиро бо таъсири возеҳ ва санҷишпазирии иҷтимоӣ-иқтисодӣ дастгирӣ хоҳанд кард, ки он аломати равиши прагматикии ALIPH мебошад.
Ин дуюмин озмуни лоиҳаи ALIPH ба тағирёбии иқлим нигаронидашуда дар тӯли камтар аз як сол аст. Моҳи июни соли 2024, Бунёд як ташаббусро дар ҳаҷми 10 млн доллари ИМА оид ба мероси фарҳангӣ дар Африқо оғоз кард, ки натиҷаҳояш моҳи июли соли 2025 эълон мешаванд. Бо истифода аз ин лаҳзаи муҳим ва эътирофи хатарҳои фаврӣ барои мероси фарҳангии Осиёи Марказӣ, Санади сиёсати хориҷии Иттиҳоди Аврупо барои ҳифзи мероси моддӣ ва ғайримоддӣ, дастгирии муассисаҳо ва маҷмӯаҳо ва ҳаёти нав бахшидан ба ҳунарҳои анъанавӣ ва соҳаҳои эҷодӣ дар саросари минтақа саъю талошҳои худро бо ALIPH муттаҳид кардааст.
Дар озмун муассисаҳо, ташкилотҳои хусусӣ, донишгоҳҳо ва марказҳои илмӣ, ки бо ҳифзи мерос машғуланд, иштирок карда метавонанд. Пешниҳодҳо то рӯзи панҷшанбе, 31 июли соли 2025, соати 15:00 бо вақти Аврупои Марказӣ қабул карда мешаванд ва қарорҳо оид ба маблағгузорӣ то моҳи декабри соли 2025 маълум мешаванд.
