Соли 1988 буд. Фарзанди сардафтари адабиёти Советии тоҷик, нахустин Президенти академияи фанҳои Тоҷикистон Садриддин Айнӣ адабиётшинос ва мунаққид Камол Айнӣ бо ҳамроҳии мунаққид, нависанда, сармуҳаррири маҷаллаи «Помир» Масъуд Муллоҷонов ба хотири шиносоӣ бо «Музейи китоб», ки аввалин на танҳо дар Тоҷикистон, балки дар собиқ Иттиҳоди Шӯравӣ ягона буд ва ҳамчун махзани илм шуҳрат ёфта буд, ташриф оварданд. Мақсад танҳо дидани «Осорхонаи китоб» набуда, ба китобхонаҳои шахсии Акбар Бобохоҷаев «Кошонаи Саъдӣ», «Кошонаи Дилшоди Барно»-и зану шавҳар Тоҷинисо Абдуҷалилова ва дастури аълочии тандурустии собиқ СССР Набиҷон Назаров «Панди Сино» ва боз бо аҳли адаби Уротеппа ҳамсуҳбат шудан ва се-чор рӯз аз боду ҳавои ин сарзамини кӯҳандиёр нафас кашидан ва дар Шаҳристон, ки он солҳо ба Уротеппа нигоҳ мекард, баҳра бурдан буд.
Меҳмононро котиби аввали Ҳизби коммунистии шаҳр Кароматулло Баҳодуров ва муовини раиси комиҷроияи совети депутатҳои меҳнаткаши шаҳри Уротеппа Комилхоҷа Ҳакимов ва дигарон истиқбол гирифта, меҳмононро бо ҷойҳои таърихии шаҳр шинос карданд. Ҳангоми аз кӯчае, ки шоир Зуфархон Ҷавҳарӣ зиндагӣ мекарданд, меҳмонон мегузашанд, Камол Айнӣ инҷо ҳавлӣ-хона-музейи устод Зуфархон Ҷавҳарӣ бошад-мӣ, гуфта, аз роҳбарон пурсида буданд. Роҳбарони ҳамонвақта ба савол ҷавоб дода, гуфтанд: дар як хонаи похсагии қадима осорхонаро созмон дода буданд, ки ба талобати имрӯза на он қадар ҷавобгӯ мебошад. Касе дар ин бора хаёл ҳам накардаанд, ки онро ба тарзи замонавӣ оро диҳанд. Танҳо МТУ -32-ро ба номи устод Зуфархон Ҷавҳарӣ гузошта, якто нимпайкарашонро низ гузошта буданд.
Пас аз он, бо «Музейи китоб»-и ш. Истаравшан, ки соли 1986 кушода шуда буд, меҳмонон шинос шуда, ба ташкилкунандаҳо ташаккур гуфта, қайд карданд, ки мардуми Уротеппа аз қадим адабиётдӯст буданд, ҳатто дар асрҳои 15 ва 18 доираи адабии Истаравшан дар сар то сари Мовароуннаҳру Хуросон маълуму машҳур буд.
Дар сурате, ки дар «Музейи китоб» аксбардорӣ шудааст, мо бо устод Камол Айнӣ суҳбате нисбати адабиёт ва ояндаи он дар Уротеппа сухан мегуфтем.
Устод бо коргарони фабрикаи кешбофии Уротеппа мулоқот карда, роҳ ба сӯи Шаҳристон пеш гирифтанд.
Сайфулло Маҳкамов,
бойгонишинос, барандаи жоизаи ҷумҳуриявии журналисон ба номи А. Лоҳутӣ
