Дар боби фаъолияти донишкадае, ки мутахассисони соҳаҳои саноат ва технологияҳои муосири соҳавӣ тайёр мекунад
Донишкадаи технология ва менеҷменти инноватсионӣ дар шаҳри Кӯлоб яке аз донишкадаҳои муосир ба ҳисоб рафта, ягона муассисаи таҳсилоти олии касбӣ оид ба тайёр намудани мутахассисони соҳаҳои саноат ва технологияҳои муосири соҳавӣ дар минтақаи Кӯлоби вилояти Хатлон ба шумор меравад. Муассисаи мазкур нахустин маротиба 25-уми октябри соли 2003 ҳамчун филиали Донишгоҳи технологии Тоҷикистон дар шаҳри Кӯлоб таъсис ёфта, 13-уми марти соли 2015 ба Донишкадаи технология ва менеҷменти инноватсионӣ дар шаҳри Кӯлоб табдил дода шудааст. Айни замон дар донишкадаи мазкур 43 нафар устодони баландихтисос ба донишҷӯён дарс мегӯянд, ки аз онҳо 8 нафарро докторони илм, 20 нафарро дотсентон ва 15 нафарро номзадҳои илм ташкил медиҳанд. Айни замон н.и.ф., дотсент Ниёзӣ Акбар Меҳридил директори ДТМИК мебошад.
Факултетҳо
Донишкадаи технология ва менеҷменти инноватсионӣ дар шаҳри Кӯлоб тибқи Иҷозатнома бо нишонаи АУ таҳти №0002272 аз 5-уми майи соли 2017, №2876 ва Шаҳодатномаи дар бораи акредитатсияи давлатӣ бо нишонии ИА0000645 аз 04.10.2017, №378 Донишкада ҳуқуқи пешбурди фаъолияти таълимӣ дар соҳаи таҳсилоти олии касбӣ буда, дар айни замон дар панҷ факултет – «Иқтисодиёт ва технологияҳои иттилоотӣ», “Факултети муштараки тоҷикӣ – россиягӣ”, «Муҳандисӣ – энергетикӣ», «Муҳандисӣ – технологӣ», «Тайёрии заминавӣ ва таҳсилоти фосилавӣ» ва 11 кафедраҳо фаъолият намуда, аз рӯи 34 ихтисоси зинаи бакалавриат ва аз рӯи 10 ихтисоси зинаи магистратура мутахассис тайёр менамояд. Тибқи Иҷозатномаи мазкур қабули 1000 нафар донишҷӯ аз рӯи зинаи бакалавр ва 100 нафар аз рӯи зинаи магистратура ба нақша гирифта шудааст.
Рӯйхати ихтисосҳо
Факултети «Иқтисодиёт ва технологияҳои иттилоотӣ»
1-25010410 – Менеҷменти молиявӣ
1-25010805 – Баҳисобгирии бухгалтерӣ, таҳлил ва аудит дар саноат
1-400101 – Таъмини барномавии технологияи иттилоотӣ
1-40010202 – Технология ва низоми иттилоотӣ (дар иқтисодиёт)
1-890101 – Саёҳат ва меҳмондорӣ
Факултети «Муштараки тоҷикӣ-россиягӣ»
1-260102 – Идораи давлатӣ ва ҳуқуқ
1-250104 – Молия ва қарз
1-26020109 – Идораи лоиҳаҳои инвеститсионӣ
1-48020102 – Биотехнология
1-48020103 – Технологияи чарб, равғани эфир ва маҳсулоти атриётию косметикӣ
1-54010105 – Метрология, стандартикунонӣ ва сертификатсия (саноати хӯрокворӣ)
1-360101 – Технологияи мошинсозӣ
1-49010201 – Технологияи гӯшт ва маҳсулоти гӯштӣ
1-49010202 – Технологияи шир ва маҳсулоти ширӣ
1-74030302 – Технологияи коркарди маҳсулоти моҳӣ
1-50020102 – Технологияи маҳсулоти чарчинвории чармӣ
1-700501 – Банақшагирӣ, барпо кардан, истифодабарии қубурҳои газу нефт ва махзанҳои газу нефт
Факултети «Муҳандисӣ – энергетикӣ»
1-74060501 – Таъмини энергетикии кишоварзӣ (аз рӯи самтҳо)
1-70020101 – Технология ва ташкили саноати сохтмонӣ
1-400102 – Технология ва низоми иттилоотӣ (дар энергетика)
1-44010303 – Ташкил ва бехатарии ҳаракат дар роҳ
1-520120101 – Технология ва таҷҳизоти маҳсулоти заргарӣ
1-1901010202 – Дизайни дохили бино
Факултети «Муҳандисӣ – технологӣ»
1-08011101 – Таълимоти касбӣ (саноати сабук). Технологияи саноати нассоҷӣ ва саноати сабук
1-19010105 – Дизайн (костюм ва газвор)
1-1901010501 – Дизайни маҳсулоти дӯзандагӣ
1-49010102 – Технологияи истеҳсоли маҳсулоти нонӣ, макаронӣ, қаннодӣ ва ғизои бо роҳи махсус хушконидашуда
1-500101 – Теххнологияи ришта, матоъ, нассоҷӣ ва матои бетору пуд
1-50010101 – Ресидани нахи табиӣ
1-50010104 – Технологияи матоъҳо
1-50010105 – Технологияи трикотаж
1-500102 – Тарҳрезӣ ва технологияи маҳсулоти дӯзандагӣ
1-740206 – Истеҳсол, нигоҳдорӣ ва коркарди маҳсулоти растанипарварӣ
1-50010201 – Технологияи маҳсулоти дӯзандагӣ
Факултети «Тайёрии заминавӣ ва таҳсилоти фосилавӣ»
1-250104 – Молия ва қарз
1-1901010202 – Дизайни дохили бино
1-400102 – Технология ва низоми иттилоотӣ (дар энергетика)
1-48020102 – Технологияи тартиби доруворӣ, ферментҳо ва витаминҳо
1-49010102 – Технологияи истеҳсоли маҳсулоти нонӣ, макаронӣ, қаннодӣ ва ғизои бо роҳи махсус хушконидашуда
Дар маҷмуъ, дар соли таҳсили 2018-2019 аз рӯи ихтисосҳои номбурда 2462 нафар донишҷӯён таҳсил менамоянд.
Лоиҳаҳо ва шартномаҳо бо донишгоҳҳои хориҷӣ
Аз соли 2006 то инҷониб иштироки донишкада дар дарёфти грантҳои ташкилотҳои байналхалқии соҳаи маориф хело назаррас буда, бо дастгирӣ ва ҳамкорӣ бо Иттиҳоди Аврупо то алъон барномаҳои Темпус – «Ҷорӣ кардани раванди Болониявӣ», «Персеус», «Сибелес» ва «Марко-21» ба таври самарабахш амалӣ гардида истодаанд ва 20 нафар устодону донишҷӯён дар ин барномаҳо аз ҷумла дар Донишгоҳи технологияи химиявӣ ва металлургии Булғористон, Донишгоҳи Упсалаи Шветсия, Донишгоҳи байналмилалии Қонун ва тиҷорати Литва, Донишгоҳи Масарики Ҷумҳурии Чехия, Донишгоҳи Гётингени Олмон ширкат меварзанд.
Донишкада аз соли 2009 то ҳозир бо донишгоҳҳои зиёди хориҷӣ шартномаҳои ҳамкорӣ дорад, ки мутобиқи он донишҷӯёни тоҷик дар 21 донишгоҳи бузурги Федератсияи Россия таҳсил карда истодаанд. Намунаи беҳтарини онҳо Академияи давлатии кишоварзии Иваново ба номи академик Д. К. Беляев, Академияи давлатии кишоварзии Кострома, Академияи давлатии нассоҷии Иваново, Донишгоҳи давлатии технологии Кострома, Донишгоҳи давлатии индустриалии Москва, Донишгоҳи давлатии кишоварзии Санкт-Петербург, Донишгоҳи давлатии технология ва идораи Москва, Академияи давлатии ширию кишоварзии Вологдаи ФР, Донишгоҳи Федеролии Қафқози Шимолии ФР, Донишгоҳи технологияҳои иттилоотӣ, механика ва оптикаи Санкт-Петербург, Донишгоҳи давлатии технологии Поволже, Донишгоҳи давлатии техникии Брянски ФР, Донишгоҳи давлатии техникӣ-ҳавонавардии Рибинск ба номи П. А. Соловев, Донишгоҳи давлатии кишоварзии Приморе, Академияи давлатии кишоварзии Ярославли ФР, Донишгоҳи давлатии техникии Нижний Новгород, Академияи давлатии кишоварзии Перм ба номи Д. Н. Прянишникова, Академияи давлатии тиббии Осетияи Шимолӣ, Донишгоҳи давлатии забоншиносии Пятигорски ФР мебошанд. Тибқи шартномаҳои ҳамкорӣ зиёда аз 900 нафар донишҷӯёни тоҷик дар донишгоҳҳои олии номбурда ба таҳсил фаро гирифта шудаанд.
Ғайр аз ин, олимони донишкада 3 лоиҳаи илмӣ-таҳқиқотиро таҳия карда, аз экспертизаи Академияи илмҳои Ҷумҳурии Тоҷикистон гузарониданд ва маблағгузории онҳо аз 01.01.2019 оғоз меёбад. Аз ҷумла:
– Лоиҳаи илмӣ – тадқиқотии «Таҳқиқи проблемаҳои тағйир додани илмҳои ҷомеашиносӣ дар муассисаҳои олии касбии вилояти Хатлони Ҷумҳурии Тоҷикистон (тадқиқоти сотсиологӣ)» – роҳбари лоиҳа н.и.ф., дотсент Садулоев М. Маблағи лоиҳа 575 ҳазор сомонӣ. Муҳлати амал 01.01.2018 – 01.01.2020.
– лоиҳаи илмӣ – тадқиқотии «Таҳияи технологияи истеҳсоли пектин аз каду барои саноати хӯрокворӣ ва тандурустӣ» – роҳбари лоиҳа н.и.б, дотсент Ҷамшедов Ҷ. Маблағи пешбинишуда 850 ҳазор сомонӣ. Муҳлати амал аз 01.01.2019 то 01.01.2021 дар ташхиси экспертӣ қарор дорад.
– лоиҳаи илмӣ – тадқиқотии «Таҳқиқи хосиятҳои механикӣ-технологӣ ва таҳияи технологияи истеҳсоли маҳсулоти бебофт аз партовҳои пахта ва пашм» – роҳбари лоиҳа н.и.т, дотсент Шоев А. Н. Маблағи пешбинишуда 795366 сомонӣ. Муҳлати амал аз 01.01.2019 то декабри соли 2021 дар ташхиси экспертӣ қарор дорад.
– лоиҳаи илмӣ – тадқиқотии «Таҳқиқи проблемаҳои илмҳои гуманитарӣ тибқи даъвати бозори нав барои таҳсилоти технологӣ дар мактабҳои олии касбии вилояти Хатлони Ҷумҳурии Тоҷикистон» – роҳбари лоиҳа н.и.п Иброҳимов Г. Маблағи пешбинишуда 676720 сомонӣ. Муҳлати амал аз 01.01.2019 то декабри соли 2021 дар ташхиси экспертӣ қарор дорад.
Парки технологӣ
Дар Донишкадаи технология ва менеҷменти инноватсионӣ дар шаҳри Кӯлоб Парки инноватсионӣ – технологӣ ҳамчун воҳиди мустақил ва зерсохтори департаменти илм ва инноватсияи назди Донишкадаи технология ва менеҷменти инноватсионӣ ташкил дода шуда, Низомномаи он дар Шӯрои олимони донишкада тасдиқ гардидааст. Барои вусъат бахшидан ба кори парки инноватсионӣ-технологӣ роҳбарияти донишкада бо муассисаҳои олии таълимӣ, корхонаҳои саноатии шаҳри Кӯлоб шартномаҳои ҳамкорӣ ба имзо расонидааст, ки теъдоди онҳо имрӯз зиёда аз 25 ададро ташкил медиҳанд.
Парки технологии донишкада дорои якчанд коргоҳи таълимию методие мебошад, ки на ҳамаи онҳоро дар донишкадаҳои дигар дучор омадан мумкин аст. Донишҷӯён дар рафти дарсҳои амалӣ бевосита дар “Коргоҳи таълимию методӣ-тренингии коркарди меваю сабзавот”, “Коргоҳи таълимию методӣ-тренингии истеҳсоли тушбера”, “Коргоҳи таълимию методӣ-тренингии маҳсулоти заргарӣ”, “Коргоҳи таълиимию методӣ-тренингии дӯзандагӣ”, “Коргоҳи таълиимию методӣ-тренингии бофандагӣ”, “Коргоҳи таълиимию методӣ-тренингии коркарди равғани зағер”, “Озмоишгоҳи микробиология ва биотехнология”, “Озмоишгоҳи маводи хӯрока”, “Коргоҳи таълимию методӣ – студия дизайн” кор мекунанд ва касбияти худро сайқал медиҳанд.
Дар парки технологӣ донишҷӯён барои омӯзиш ба истеҳсоли маҳсулоти хӯрокворие низ машғуланд, ки қисме аз онҳо аз растаниҳои шифобахши куҳистони минтақаи Кӯлоби вилояти Хатлон ҷамъоварӣ карда шудааст. Аз ҷумла, нӯшобаи олу, нӯшобаи зардолу, шарбати зардолу, шарбати олуча, компоти олуча, нӯшобаи хуч, компот аз чукрӣ, гӯшти бузаки консервакунонидашуда ва ғайра. Дар донишкада инчунин соҳаи истеҳсоли тушбера фаъол аст, ки истеҳсолоташ вобаста ба дарсҳои таҷрибавии хонандагон буда, сехи тушберабарорӣ ҳар рӯз на камтар аз 50 кг тушбера истеҳсол мекунад.
Донишкада инчунин дорои маркази методӣ-тренингии “Технологияи заргарӣ”, маркази методӣ-тренингии “Мӯд ва зебоӣ”, маркази методӣ-тренингии коркарди равғани зағир (дар як ҳафта на камтар аз 35-40 литр равған истеҳсол мекунад) мебошад. Дар “Озмоишгоҳи биотехнология ва микробиология” зиёда аз 40 навъи растаниҳои шифобахши минтақаи Кӯлоб бо ёрии донишҷӯён ҷаъмоварӣ карда шудааст, ки барои таҷрибагузаронии донишҷӯёни соҳаи биотехнология ва дорусозӣ нигоҳ дошта мешаванд. Дар ин лаборатория ҳар рӯз донишҷӯён ба омӯхтани таркиби растаниҳои шифобахш машғул мешаванд. “Коргоҳи таълимию методӣ – студия дизайн” дорои ангораи нақшҳои чаканӣ, кундал, мениотура, адрасбофӣ мебошад, ки дар раванди таълим ва таҷрибаомӯзӣ донишҷӯён аз он фаъолона истифода мебаранд.
Дар парки технологӣ инчунин лоиҳаи хурди инноватсионӣ роҷеъ ба гузаронидани курсҳои кӯтоҳмудат аз рӯи мавзуи “Ботулизми меваю сабзавот ва консервакунонӣ” иҷро шуда истодааст. Лоиҳаи мазкур аз ҷониби Вазорати маориф ва илми Ҷумҳурии Тоҷикистон маблағгузорӣ карда мешавад.
Навгонӣ дар соли рушди сайёҳӣ ва ҳунарҳои мардумӣ
Дар соли рушди сайёҳӣ ва ҳунарҳои мардумӣ дар Маркази методӣ-тренингии мӯд ва зебоӣ дар баробари истеҳсоли куртаҳои замонавӣ, байрақи Тоҷикистон, матрасҳо, тоқиҳои занонаву мардона, куртаҳои чакан, ҷомаҳои зардӯзӣ истеҳсоли куртаҳои чакани бо парчамҳои давлатии якчанд давлат ба роҳ монда шуд, ки иқдоми нав аст ва бо сатҳу сифати худ дар кишвар такрорнашаванда аст. Меҳмонону сайёҳони хориҷӣ метавонанд аз чунин куртаҳои зебо, ки бо парчами Тоҷикистон ва кишварҳои дигар зиннат дода шудаанд, харидорӣ намоянд ва барои ёдгорӣ бо худ гиранд. Дар “Соли рушди сайёҳи ва ҳунарҳои мардумӣ” лоиҳаи инноватсионӣ таҳия ва ба Академияи илмҳои Ҷумҳурии Тоҷикистон барои ташхис пешниҳод гардид. Устоди донишкада, н.и.ф., дотсент Садулоев М. дар озмуни ҷумҳуриявии “Мақолаи беҳтарин таҳти унвони “Рушди сайёҳӣ” ғолиб дониста шуда, бо Сипосномаи Кумитаи рушди сайёҳии назди Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон сарфароз гардонида шуд.
Маркази таълимӣ-омӯзишии «Ҷаҳони ман»
Дар Донишкадаи технология ва менеҷменти инноватсионӣ дар шаҳри Кӯлоб аз соли 2010 Маркази таълимӣ-омӯзишии «Ҷаҳони ман» амал мекунад, ки дар асоси меморандуми тарафайни Сафоратхонаи Амрико ва ДТМИК, «Гӯшаи амрикоӣ»-и сафоратхонаи Амрико таъсис дода шудааст. «Гӯшаи амрикоӣ» ҳамчун ташкилоти ҷамъитии марказӣ-омӯзишии таълимии «Ҷаҳони ман» дар адлияи вилояти Хатлон ба қайд гирифта шуда, дар асоси оинномаи ин ташкилот суҳбатҳо ва вохӯриҳо баҳри баланд бардоштани сатҳи донишандӯзии донишҷӯён, омӯзгорони донишкада ва дигар шахсони ҷомеа, барои омӯзиши забони англисӣ бо иштироки намояндагони давлатҳои хориҷӣ дар Ҷумҳурии Тоҷикистон сурат мегирад.
Ҳар сол бо дастгирии Сафоратхонаи ИМА муаллимони забони англисӣ меоянд ва барои омӯзиши забони англисӣ ва «Барномаи давлатии такмил ва омӯзиши забонҳои рӯсӣ ва англисӣ барои солҳои 2015-2020» мусоидат менамояд.
Китобхона
Дар китобхонаи донишкада 15200 номгӯи китобҳо мавҷуд аст, ки аз он миқдор 2000 номгӯи китобҳои таълимӣ, 9000 номгӯи китобҳои тахассусӣ вобаста ба ихтисосҳо, 1600 номгӯи дастурҳои методӣ, 400 номгӯи китобҳои сиёсӣ мебошанд. Адабиёти бадеӣ 2200 номгӯйро ташкил медиҳанд. Аз ҷумлаи номгӯи китобҳои дар боло нишондодашуда бо забони тоҷикӣ 5480 адад, бо забони русӣ 7416 адад, бо дигар забонҳо – англисӣ, немисӣ, франсавӣ ва форсӣ 2304 адад мавҷуданд. Харидорӣ намудани китобҳои дарсӣ ва дигар маводҳои таълимӣ дар соли 2018-ум 198 адад ва таъминоти китобхона бо матбуоти даврӣ 27 номгӯйро ташкил медиҳад. Дар толори хониш 50 ҷойи нишаст мавҷуд аст. Дар китобхонаи электронӣ бошад, 125 000 китоби электронӣ мавҷуданд.
Хобгоҳ
Дар хобгоҳи Донишкадаи технология ва менеҷменти инноватсионӣ дар шаҳри Кӯлоб дар умум 120 нафар донишҷуён зиндагӣ мекунанд. Нархи миёнаи хобгоҳ барои 1 моҳ 50 сомонӣ пешбинӣ шудааст. Донишҷӯёни ятими кулл бо хобгоҳи ройгон ва идрорпулии ҳармоҳа таъминанд ва инчунин дар ҳар чорабиниҳо ва як нимсола ба онҳо кӯмаки пулию молӣ кӯмак расонида мешавад.
Сатҳи ба кор таъминшавӣ
Таъмини хатмкунандагони тариқи шартномавии донишкада бо ҷойи кор бо роҳи озмун, ки аз ҷониби корхонаҳо ва ташкилоту муассисаҳо гузаронида мешаванд, сурат мегирад. Бояд қайд намуд, ки инчунин 28 нафар хатмкунандагон дар худи донишкада ба сифати омӯзгор, нозир, лаборант ё корманди ёрирасони таълимӣ бо ҷойи кор таъмин карда шудаанд.
Дурнамо
Якуми июли соли 2018 бо иштироки Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ – Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон Эмомалӣ Раҳмон ба бинои нави маъмурию таълимӣ, озмоишгоҳи таълимию илмӣ ва хобгоҳи донишкада санги асос гузошта шуд, ки аз тарафи Дирексияи сохтмони иншооти ҳукуматии Дастгоҳи Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон татбиқ карда мешавад. Иншоот аз бинои 9-ошёнаи истиқоматии 54-ҳуҷрадор барои омӯзгорон, хобгоҳ бо 600 кат, бинои донишгоҳ барои 3000 донишҷӯ ва инфрасохторҳои нав иборат хоҳад буд. Дар сурати ба истифода дода шудани бинои нав, донишкада ҳам аз ҷиҳати сохтор ва ҳам аз ҷиҳати қабули донишҷӯён доираи фаъолияташро бештар хоҳад кард.
ДТМИК ҳамчун мактаби заминавии татбиқи технологияҳои инноватсионӣ дар вилояти Хатлон дониста мешавад.
Қабул ба донишгоҳ ё донишкада – ин қадами муҳим дар ҳаёти ҳар як ҷавон дониста мешавад. Таҳсил дар донишкадае чун ДТМИК боиси ифтихор аст, зеро муассисаи мазкур беҳтарин мутахассисони соҳаҳои саноат ва технологияҳои муосири соҳавиро тайёр мекунад, ки ҳаёт ва тақдири ояндаи ҳар шахсро ба куллӣ тағйир медиҳад ва ояндаи некро бо касби муосир таъмин мекунад. Бинобар ин, агар довталаб қарор диҳад, ки маълумоти олиро дар Донишкадаи технология ва менеҷменти инноватсионӣ дар шаҳри Кӯлоб бигирад, пас ин, бешубҳа, интихоби дуруст мебошад.
Холиқи МУҲАММАДНАЗАР,
МТЖТ
