Таҳмина Ниёзова бо сабту нашри таронаи «Секинак», ки маҳсули эҷоди бобои ҳунармандаш Боймуҳаммад Ниёзов буда, ҳамакнун дар иҷрои ӯ бо сабку услуби хос иҷро мешавад, гоми устувори дигареро дар ҷодаи санъат гузошт. Ин суруд баробари пешниҳод гардидан аз ҷониби аҳли завқ хуш қабул гардид, вале боз ҳам Таҳмина ин бурди худро аз шарофати бобояш меҳисобад.
– Шумо дар хонаводаи фарҳангиву санъатпарвар ба дунё омадаву камол ёфтаед. Шояд маҳз муҳити хонавода ва набераи ҳунарманди маҳбуб Боймуҳаммад Ниёзов будан бароятон роҳкушоие ба шоҳроҳи санъат гашт?
– Ман худро хушбахттарин фард меҳисобам, ки дар хонаводаи чунин шахсияти бузург ба дунё омадаам. Худоро шукр мегӯям, ки мутаваллиди ин хонадони аҳли фарҳангу ҳунар ҳастам ва агар як зарра истеъдоди Худододӣ ҳам бошад, маҳз таваҷҷуҳ ба бобои ҳунармандам ва сурудҳои дилнишинаш маро дар ҷодаи санъат муваффақ гардонд. Дар баробари он, ки дастгирии мухлисони ин марди бузург маро комёб намуд, таваҷҷуҳи роҳбарияти ҳукумати кишвар роҳкушои мани ҷавону навэҷод шуд, зеро бобоямро бо ҳунари баландаш ҳамеша дӯст медоранду қадр мекунанд. Ман ки давомдиҳандаи санъату ҳунари он кас ҳастам, мекӯшам, то сурудҳоям дар сатҳи хеле баланд бошанд. Дар ин кор ба ман модари азизам мусоидат мекунад, то матнҳои баландмазмун интихоб намояму сурудҳои хуб офарам. Дар ин баробар аммаам Назираи Ниёз, ки шарқшинос ҳастанд, хеле ёрӣ мерасонанд. Мекӯшам бо тавсияи онҳо сурудҳои дилписанд эҷод созам. Албатта, ҳунари асили бобоям маро роҳнамост.
– Аз овони хурдӣ дар саҳнаи овозхонӣ ҳунарнамоӣ мекардед. Чаро аз рӯйи пеша санъат не, рӯзноманигориву иқтисодро интихоб кардед?
– Санъат хуб аст, аммо на ҳамеша мешавад бо он пеш рафт. Бахусус барои ҷавондухтар пеш рафтан дар соҳаи санъат хеле душвор аст. Ҳар як шахс новобаста аз ҳунараш бояд касби хубе дошта бошад. Ба он хотир журналистикаро интихоб кардам, ки рӯзноманигорӣ беҳтарин касб аст. Рӯзноманигорӣ баландтарин санъат аст, ки на ҳар кас аз уҳдаи он мебарояд. Интихоби пешаи иқтисодчӣ бошад, тавсияи падару модарам буд ва гумонам, донистани ин касб аз манфиат холӣ нест.
– Аввалин бурди Шумо соли 2003, дар 14-солагиатон буд, ки ҷавонтарин ғолиби озмуни «Ситораҳои асри нав» гардидед. Чӣ эҳсосе он замон фарогиратон буд?
– Ин озмун дар радиои Ватан гузаронида шуд. Дар ин озмун бояд довталабонро аз 16-солагӣ қабул мекарданд, ман бошам, 14-сола. Табиист, ки ҳама шавқу шӯр дар наврасиву ҷавонӣ аст ва ман зиёд мехостам дар ин озмун ширкат варзам. Ба ҳамин хотир, худро 16-сола гуфта, номнавис кардам. Ду даври аввалро гузаштаму ҳангоми дар даври ниҳоӣ ғолиб омадан касе ба ҳайати ҳакамон хабар додааст, ки «Таҳмина 14-сола асту хуро 16-сола гуфтааст». Вале, бо назардошти маҳорати нишондода ҳайати ҳакамон хулоса бароварданд, ки ба таври истисноӣ дар озмун ширкат варзам. Дар озмун ширкат карда, ғолиб омадам ва қадами аввали ман ба саҳнаи калони ҳунар аз ҳамин ҷо шуруъ шуд.
– Шояд бурд дар чандин озмунҳои дигар Шуморо таҳрик бахшид, то дар озмуни «Панҷ ситора-Интервидение» ширкат намоеду ғолиб оед?
– Шояд ҳамин тавр ҳам бошад. Зеро ҳар як бурд касро такони ҷиддӣ медиҳад, то бештар аз пештар талош варзаду ҳамеша комёб бошад. Аз сӯйи дигар, аслан тақдиру насиб ҳам ҳаст.
– Баъдан низ иштирокчиву ғолиби чандин озмунҳо будед ва ҳамчунин яке аз барандагони «Ҷило-2012». Дар ин гуна озмунҳо то куҷо дастгирии мухлисонатон барои бурд мусоидат мекунад?
– Ин озмун тариқи телевизион доир мешуд ва аслан ҳеҷ дарак намеёфтам, ки ба ман чӣ қадар ҷонибдорӣ мекунанду овоз медиҳанд. Аммо дар ҳама ҳолат табиист, ки нақши мухлисону алоқамандон низ ҳаст.
– Дар албоматон – «Нози ишқ» сурудҳои тоҷикӣ ва баъдан бо забонҳои помириву русиву англисӣ гирд оварда шудаанд. Ба худи Шумо дар баробари бо забони модарӣ таронахонӣ кардан сурудан зиёдтар бо кадом забон писанд аст?
– Тавре бобоям мегуфтанд, «санъат сарҳад надорад». Ҳаст ҳолатҳое, ки бо назардошти аудиторияву шунаванда тоҷикӣ месароям, баъзан англисӣ, гоҳи дигар русӣ. Ба андешаи ман, агар ҳунарманд бо 20 забони дунё суруд хонад, боз ҳам беҳтар аст. Муҳим он аст, ки сурудаш дар сатҳи баланду касбӣ бошад.
– «Гуфт, ки ҳарду» яке аз сурудҳои дилписанд аст. Он чӣ гуна тавлид шуд?
– Ин суруди бобоям аст, ки дар вақташ мухлисони зиёд дошт. Ман ба хотири он, ки ҳамсолонашон онро ба ёд оранд, ин сурудро дигарбора сароидам. Ҳамчунин, шояд на ҳама насли ҷавон ба сурудҳои он кас дастрасӣ доштаву онҳоро шунида бошанд. Бобоям хазинаи арзишмандеро бароям мерос гузоштанд, ки мехоҳам онро ба дигарон бирасонам. Далер Назаров ба ман тавсия доданд, ки аз миёни сурудҳои бобоям ҳаминро иҷро намуда, пешкаши мухлисон созаму гуфтанд, ки он ба ман хеле муносиб аст. Вақте чанд сурудашонро ном бурдам, устод гуфтанд, ки ҳамин суруд беҳтарин аст. Вақти омодасозии видеоклипи суруд ба режиссёр гуфтам, ки мехоҳам он бо сабку услуби миллӣ пешниҳод шавад ва ҳама анъаноти маруми моро фарогир бошад. Ин аст, ки дар он аз ҳама гуна либосҳои миллиямон истифода кардаам, чӣ чакан, чӣ адрас ва чӣ дигар намудҳои либосҳои мардумӣ. Режиссёр Фаррух Ёрматов ҳама арзишҳои фарҳанги мардумиямонро дар ин суруд бо ҳам пайванд додаанд.
– Суруди бобоятон Боймуҳаммад Ниёзов – «Секинак», ки бар матни Ҳофиз буда, хеле мазмуни олӣ дорад, дар иҷрои Шумо хуб баромадааст. Чун гуфтед, ки онро ба бобоятон бахшидаед, шояд беҳтарин туҳфаи Шумо дар солгардашон бошад?
– Воқеан ҳам мехостам онро чун беҳтарин туҳфа ба 90-солагии бобоям пешниҳод созам, ки хушо чунин бошад. Дар омодасозии ин суруд ва сабти видеоклипаш бисёриҳо ба ман хайрхоҳона мадад карданд. Аз оғоз директори телевизиони «Сафина» Носир Саидов як гуруҳи эҷодиро сафарбар намуданд, то ба ман дар эҷоди суруд ва сабти ведеоклип ёрӣ расонанд. Режиссёри кордида Усмон Юсупов хеле дастгириам карданд. Зебо Аминзода бо таъкиди он, ки «ин дастгирӣ махсус барои бобоят», барои сурудам рақси зебоеро ба саҳна гузоштанд. Суратгири моҳир Заур Дахте дар аксбардорӣ ва ороиш мусоидат намуданд. Бо андак танзим бе ягон дигаргунӣ суруди «Секинак», ки бар матни Ҳофиз буда, оҳанги бобоям Боймуҳммад Ниёзов асту дар иҷрояшон садо дода, мухлисони зиёд дошт, омодаву пешниҳоди аҳли завқ гашт. Дар таҳияи ведиоклипи суруд роҳбарияти шаҳрҳои Норак ва Ҳисор низ хеле ёрмандӣ намуданд, ки миннатдорам. Хушбахтам, ки санъати бобои ҳунармандамро мепарастанд ва ба ин шарофат истеъдоди маро ҷонибдориву дастгирӣ мекунанд.
– Хоса дар ин ду суруд пӯшиши либосҳои миллӣ хеле ҷолиб ба назар мерасад. Шумо андешаи онро, ки бояд ҳунармандони мо муаррифгари фарҳанги асил ва либоси миллӣ бошанд, чӣ гуна қабул доред?
– Албатта, либосҳои миллӣ ба халқ наздиканд. Аммо истифодаи ҳама гуна либос ба он вобаста аст, ки суруд дар кадом жанр пешниҳод мешавад. Табиист, ки ҳангоми сурудҳои классикиву халқӣ бештар либоси миллӣ истифода мешавад, дар сабти сурудҳои эстрада бошад, дигаргунатар. Аз сӯйи дигар, ин ба завқи сароянда ва шунавандаи ӯ низ марбут аст.
– Шумо дар эҷоди матну оҳангҳои хубатон пеш аз ҳама аз волидон миннатдор ҳастед. То куҷо нақши ҳайати оҳангсозону мусиқачиён дар ин ҷо чашмрас аст?
– Тавре қаблан ёдрас шудем, «санъат сарҳад надорад». Ман дар баробари кору эҷод бо композиторони тоҷик бо оҳангсозони бурунмарзӣ низ ҳамкорӣ дорам. Аз Озарбойҷон, Украина, Олмон, Македония оҳангсозон бароям оҳанг бастаанд. Дар озмунҳое, ки ширкат меварзем, бисёр оҳангсозон бо таваҷҷуҳ ба ҳунарам бароям оҳанг пешниҳод месозанд. Ҳол он ки, чунин оҳангҳоро баъзеҳо бо нархи гарон дастрас месозанд. Ба ман аз ҷониби оҳангсозони маъруфи хориҷӣ ду оҳанги хуб ҳамчун туҳфа пешниҳод шуд, ки иҷро кардам. Ба ғайр аз ин, аз Қирғизистон, Белоруссия, Ӯзбекистон, Русия чунин ҳамкориву пешниҳодҳо шудааст.
– Соҳиби ду маълумоти олӣ ҳастед – рӯзноманигор ва иқтисодчӣ. Дар айни ҳол бошад, аспиранти Донишгоҳи Волгогради Русия. Кадоме аз ин ихтисосҳоро барои худ ва зиёдтар аз ҳама барои ҷомеа манфиатбахштар медонед?
– Барои ман пешаи рӯзноманигорӣ хеле писанд аст ва меандешам, рӯзноманигор зиёдтар аз ҳама талош мекунад ба нафъи мардум кор кунад. Ман айни замон аз Донишгоҳи Волгогради Русия ба ДМТ тариқи гузариш гузаштам ва мехоҳам ҳамин ҷо кори илмиямро ҳимоя намоям. Сар карда аз роҳбарияти Вазорати маориф ва илм, садорати ҳама сохторҳои фарҳангӣ ин тасмими маро хуш пазируфтаву ҷонибдорӣ намуданд ва умед дорам бо ҳидояти устодон кори илмиямро пеш мебарам.
Мусоҳиб: Зулолаи НУР
